Schrijfprompt: daar zit muziek in

Ik ben met tijd en wijlen stikjaloers op componisten. Muziek is universeel, waar een tekst zich wat meer beperkt tot een bepaald taalgebied. Als je Nederlandse tekst laat vertalen, komt een woordgrap al snel anders of zelfs niet meer over. Maar met deze schrijfprompt kun je universele muziek en de emoties die daarbij loskomen, wel vertalen naar een uniek idee voor een verhaal. Voor de muziekliefhebbers onder jullie 🙂

Voor de leesbaarheid van het artikel heb ik de namen van componisten afkort tot hun initialen. Onderaan de post staan hun volledige namen en ook een best-of-afspeellijst of een volledig soundtrackalbum om raad te plegen voor deze prompt.

Unieke muziek in films en videogames

Muziek vertelt een verhaal, dus je kan muziek ook gebruiken om een verhaal te bedenken. Met name film- en videogamemuziek zijn daar erg geschikt voor. Het is een redelijk uniek genre in de muziekwereld, gemaakt om een scène in een film of videogame in sfeer of emotie te ondersteunen. Een aantal duidelijke voorbeelden zijn de twee spannende noten van Jaws en de muziek van Schlinder’s list. (JW) Je hoeft geen verstand van muziek te hebben of de film gezien te hebben gezien om te horen dat het laastgenoemde muziekstuk iets dieptriests wil portretteren.

De eerste en makkelijkste inspiratie die je uit (film)muziek kan halen is om gewoon naar de muziek te luisteren en alle associaties op te schrijven die er in je opkomen. Daar kan zomaar een compleet verhaal uit voortkomen!

Opzet van een soundtrack

De soundtrack is het muziekalbum van een film of een videogame. Een muziekstuk van een soundtrack is vaak genoemd naar de scène die het moet ondersteunen. Het is niet ongewoon dat de titels van soundtrackstukken recht voor zijn raap zijn. Een voorbeeld bij een fictief romantisch drama:
* De eerste blik
* Een nieuwe jurk maken
* Het restaurant
* Vader betrapt Rosalinda
* Arthur op de vlucht
* Hereniging

Niet echt origineel, maar dat kan je als schrijver in je voordeel gebruiken om ideeën voor een verhaal op te doen.

Klopt de titel?

Soms hoef je de film niet eens gezien te hebben of de videogame te hebben gespeeld om te snappen hoe een muziekstuk aan zijn naam komt. Je mist de details misschien, maar de boodschap van de muziek is overduidelijk en sluit het naadloos aan bij de titel. Luister eens naar deze voorbeelden en probeer om er je eigen details bij te bedenken.
Gekoesterde herinneringen (YS)
Vuurwerk (NH)
Ik mis je (YS)
Gelach en vrolijkheid (YS)

Algemene titel en muziek combineren

Als je de bijbehorende film nooit gezien hebt, of er geen film bij de muziek is, wat komt er dan voor beeld in je op als je de algemene titel en de muziek als het ware combineert?
Ik vind Birthday (JH) perfect gekozen als titel voor dit nummer. Ik zie ergens helemaal voor me hoe een moeder met deze muziek op de achtergrond voor het eerst haar kindje wiegt op zijn geboortedag. Ik heb geen idee of dat klopt met hoe de componist het bedacht heeft.

Als je een film nooit gezien hebt, dan zijn de titels bij de muziek niet langer ondersteunend, maar juist heel vaag. Want wat gebeurt er in die scène? Wat is de context? Aan de titel zie je het niet:
* Het zesde station (JH) (is het een fijne treinreis of juist niet? Wat is de reden dat ‘zesde’ uitdrukkelijk wordt genoemd?)
* Gevulde eieren (TN) (een leuk feestje of een gestreste voorbereiding op een Bridezilla-bruiloft?)
* Peren (TN) (en appels en bananen! Uhh…)

Dit is een intensieve oefening. Je moet heel aandachtig naar de muziek luisteren, heel vrij associëren, goed op je emoties letten (want die hoort filmmuziek op te roepen, weet je nog?). Probeer ook out of the box te denken. Zo kan je tot een conclusie te komen waarom deze muziek past bij een bepaalde verhaalinvulling. De kans is groot dat je niet meteen een/ het bedoelde verhaal voor je ziet, maar wie weet wat in de poging daartoe allemaal aan verbeelding en ideeën komen bovendrijven!

Je kan later nog de film kijken en dan daarna weer de track terugluisteren of je associaties met de muziek en/of de titel klopten. Soms wordt je daar gigantisch mee gefopt: Nemo egg. (TN) Lekker ontspannen hè? Nou, in de film is er zonet een hele vissenfamilie opgegeten door een bloeddorstige barracuda…
Soms klopt het prima: openbaring (TR&AR). Hier krijgt het hoofdpersonage een openbaring en daardoor eindelijk vrede en rust in zijn leven.

Extra uitdaging: thema’s zoeken

Net als een boek een verhaalthema heeft, heeft filmmuziek ook een thema dat steeds terugkomt, alleen dan in verschillende variaties. Zo is Hedwig’s theme het overkoepelende thema van de Harry Potter films, maar hoor je de meest herkenbare noten uit dat stuk in verschillende variaties terug om net een andere sfeer teweeg te brengen. Luister maar naar de eerste noten van Hedwig’s theme en hier naar een ander stuk: Leaving hogwarts (JW). Vanaf 1.06 hoor je weer dezelfde noten als in Hedwig’s theme, maar dan met andere instrumenten en met een andere klankkleur. Kun je raden waarom dit thema in deze klankkleur terugkomt? Welke subtiele veranderingen aan associaties krijg je erbij?

Extra uitdaging: in het hoofd van de arrangeur

Muzikanten of componisten geven soms een eigen draai aan al bestaande muziek. Dat heet her-arrangeren. Ze vervangen instrumenten, voegen die toe en breiden het stuk zo uit. Daardoor krijgt het soms een compleet andere sfeer. Je kan het originele muziekstuk vergelijken met de gearrangeerde versie en jezelf de vraag stellen: welke andere sfeer wilde de arrangeur scheppen en waar hoor ik dat aan? Wordt het verhaal van de muziek voor mij nu ineens anders?

Lijst van componisten:
JW John Wiliams
YS Yoko Shimomura
NH Nicholas Hooper
JH Joe Hisaishi
TN Thomas Newman
TR&AR Trent Reznor & Atticus Ross