In de serie ‘Drie-aktenstructuur’ leer je ieder verhaalelement van het drie-aktenstructuurschema beter te begrijpen. Alle afzonderlijke elementen zijn al aan bod gekomen. Maar ook de aken zelf kunnen je een beter begrip van je verhaal geven. Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten per akte? Deze week de tweede akte, waarin vrijwel alle actie in het verhaal plaatsvindt.

Wat moet deze akte vooral doen?

Dit is de akte van actie. Van vallen en opstaan, van het centrale conflict, van de subplots van… bijna alles, in zekere zin. Alles wat het verhaal interessant maakt, waar de spanning zit en waar een lezer een boek voor pakt, zit in de tweede akte. Je kan in het schema ook zien dat er veel verschillende zaken aan bod komen. Dat laat zien wat belangrijk is: prikkel je lezer en blijf prikkelen, met verschillende technieken, verhaallijnen en plottwists. Wissel die ook voldoende af, dan kan de lezer ook altijd op het puntje van de stoel blijven zitten.

Wat moet je vooraf weten voor deze akte?

Omdat er zoveel in deze akte gebeurt en er ook zoveel verschillende dingen gebeuren, moet je een globaal beeld hebben van welke dingen elkaar wanneer op gaan volgen. Oftewel: hoe je zaken spreidt. Je ziet het ook terug in het schema. Soms volgen obstakels elkaar op, soms komt er een clue tussendoor. Een soortgelijk idee heb je nodig voor de spreiding van introducties van nieuwe personages, het onthullen van geheimen en wanneer je een subplot uit gaat werken of wanneer het juist tijd is voor de hoofdlijn van het verhaal. Of het nu een mysterie is of een introductie van een nieuw personage, iets helemaal van a tot z uitwerken voor je doorgaat naar het volgende werkt niet.

Wat moet voor de lezer duidelijk worden?

Je lezer moet vooral kunnen zien hoe je held groeit in zijn heldenreis, niet alleen dat die dat doet. Dat geldt ook voor medepersonages. Iemand zien winnen als je niet weet wie het is, is lang niet zo interessant als iemand zien winnen die je kent. Je leert personages kennen door hun groeiproces. Besteed daar dus de nodige aandacht aan met details die je personage en diens omstandigheden uniek maken.

Wat mag je openlaten in deze akte?

Omdat dit de akte van actie is, moet je hier alles laten gebeuren. Je moet dus eerder alles verklappen dan iets openlaten. Waak er wel voor dat je niet alles dichttimmert. Je mag echt wel iets aan de verbeelding overlaten. Ga in een subplot dus geen honderden woorden besteden aan de vraag of een aantal figurantachtige medepersonages elkaar nou wel of niet zien zitten. Je mag een eigen afweging maken van wat je vindt dat de lezer echt moet weten, maar doe dat niet met elk stom feitje of subplotje. Een lezer leest ook omdat daar eigen fantasie bij komt kijken. Neem die alsjeblieft niet af.

Samenhang met andere akten

De tweede akte is het midden dat het begin van de eerste en het einde van de derde akte met elkaar verbindt. Zorg er dus ook voor dat je daar zo nu en dan vooruitblikt naar wat de held wil bereiken of waar die vandaan komt. Doe dat niet te uitgebreid, daar zijn de andere akten zelf voor bedoeld. Maar waak ervoor dat je al die interessante actie van de tweede akte niet volledig op zichzelf laat staan.

Dit artikel verscheen eerder op Schrijven Online.

Photo door Mason Kimbarovsky op Unsplash.

In de serie ‘Drie-aktenstructuur’ leer je ieder verhaalelement van het drieaktenstructuurschema beter te begrijpen. Alle afzonderlijke elementen zijn al aan bod gekomen. Maar ook de aken zelf kunnen je een beter begrip van je verhaal geven. Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten per akte? Deze week de eerste akte, waarin je de start van het verhaal schrijft.

Wat moet deze akte vooral doen?

Deze akte laat de lezer kennis maken met het verhaal. Het geeft dus een aanloop, maar gaat niet meteen in de actie. Dat komt pas de akte hierna. Bedenk: als je midden in een zwaardgevecht zit, ga je geen handen schudden om jezelf voor te stellen aan je mederidders. In de eerste akte draait het om verkennen: nu is het de tijd om de held en de basis van het verhaal te leren kennen. Hier moet de basis voor het conflict worden gelegd. En omdat elk personage en ieder verhaal anders is, moet je hier duidelijk maken wat conflicten in het verhaal vormen en waarom.

Wat moet je vooraf weten over deze akte?

Bij deze akte is het belangrijk om de rode draad van je verhaal en heldenreis scherp voor ogen te hebben en te houden. De toon die je zet in het begin van het verhaal heeft invloed op hoe je verhaal wordt gelezen. Een droevig verhaal kan vrolijk aflopen of andersom, maar een verhaal over een zenuwachtige held zal altijd een onrustige toon behouden. Ook voor het inhoudelijke verhaal maakt dat verschil. Vergelijk een thriller over verraad met een verhaal over iemand die door waanzin wordt gedreven. Dat leest heel verschillend. Bovendien bepaalt de toon ook of je verhaal wel helemaal wordt gelezen. Niemand geeft een boek van driehonderd bladzijden tot bladzijde tweehonderdtwintig de tijd om te zien of het wel interessant is. En om een verhaal interessant te houden, moet je weten wat een personage drijft. Dat wordt in deze akte duidelijk.

Wat mag je openlaten in deze akte?

Schrijf de exacte aard van de aankomende confrontaties en obstakels liever niet uit. Als je schrijft over de carrière van een topsporter, is het onvermijdelijk dat die een aantal blessures oploopt, wedstrijden verliest of zich ergens niet voor kan kwalificeren. Maar als je beter kijkt, zie je daar vaak iets diepzinnigers onder schuilt. Gaat het echt om die ene wedstrijd, of gaat het over een grotere droom om de beste te worden, waar heftige faalangst de oorzaak van is? Schrijf over de ‘oppervlakkige’ uitdagingen die je held te wachten staan om het enthousiasme voor je verhaal aan te wakkeren, maar laat nog niet doorschemeren wat de held echt kan of gaat nekken. Anders heb je later geen echte obstakels meer om over te schrijven.

Samenhang met andere akten

Je zou het misschien niet denken, maar de eerste akte is vooral van belang voor de derde akte. Daarin ga je afronden en terugblikken. Dat terugblikken betreft niet alleen de climax. Juist niet, zelfs. Het is niet: ‘Hé kijk mijn spierballen eens: die hielpen mij zonet in de climax de draak te verslaan.’ Eerder: ‘Ik begon als boerenknecht en heb nu een draak verslagen. Wat ben ik toch veranderd.’   
Om die terugblik van de derde akte effectief te schrijven, moet je een duidelijke basis van je verhaal hebben. Als je niet duidelijk schrijft hoe je verhaal of je personage is gegroeid, dan is de pay-off niet interessant. Een oninteressante pay-off heeft als gevolg dat het voor de lezer voelt alsof je een anticlimax schrijft, terwijl dat niet zo is. Een stevige basis in het begin zorgt ervoor dat je lezer op het einde het boek tevreden dicht kan slaan.

Dit artikel verscheen eerder op Schrijven Online.
Foto door Nick Morrison op Unsplash

Dit artikel is ook de driehonderdste schrijftip op mijn blog. Hoera! Alle deelnemers van de schrijfwedstrijd 300, bedankt voor jullie inzendingen. Ik mail jullie zo snel mogelijk de uitslagen.
Deelnemer of niet, winnaar of niet, laat het me weten als je een idee hebt voor een volgende blogpost!

In de serie ‘Drie-aktenstructuur’ leer je ieder verhaalelement van het drieaktenstructuurschema beter te begrijpen. Waar in het schema staat een verhaalelement? Maar belangrijker nog: waarom is dit verhaalelement in het schema opgenomen en wat is de meerwaarde daarvan? Deze week: het einde.

Waar staat dit verhaalelement?

Het einde is het echte einde van het verhaal. De aanloop daarvoor is al gegeven in de wrap-up, het vorige element. Daarom is het einde echt heel kort: het zijn de laatste zinnen van het verhaal. Doorgaans de laatste vijf tot echt de allerlaatste. Is je einde langer dan dat, dan ben je waarschijnlijk ongemerkt nog de warp-up aan het schrijven.  

Wat weet de lezer al op dit punt in het verhaal?

De lezer weet alles van het verhaal, want het is in de wrap-up eigenlijk al afgelopen. Het verhaal dat doorgaat na het dichtslaan van het boek, is ook al duidelijk. Het einde heeft dus inhoudelijk weinig meer met het verhaal te maken. Het is niet veel meer dan een laatste slotconclusie die je de lezer nog mee wil geven, niet zozeer iets wat de inhoud van het verhaal nog moet verdiepen.

Wat moet er in dit verhaalelement gebeuren of duidelijk worden?

In de wrap-up sluit je het verhaal met een bepaalde sfeer af. De eigenlijke laatste zinnen onderstrepen wat de wrap-up duidelijk moet maken. Als de wrap-up moet samenvatten waar het boek over gaat, dan moet het einde samenvatten waar de wrap-up over gaat. Stel dat je een romance schrijft. In de wrap-up schrijf je hoe het stel gelukkig is samen en uitkijkt naar de aankomende bruiloft. Het einde is dan de beschrijving hoe het stel elkaar innig zoent, om die liefde te onderschrijven.

Wat moet je weten over je verhaal als je dit verhaalelement gaat schrijven?

Je moet weten of je je verhaal een open einde wil geven of niet. Het einde is de uitgeschreven plaats om nog bepaalde vragen onbeantwoord te laten, open te laten voor een volgend deel in een langere serie, of toch echt duidelijk te maken.

• ‘Laten we contact houden.’ Soms meen je dat, soms is het een beleefde manier om  te zeggen dat je genoeg gezien hebt van de ander. Het is dan aan de lezer en diens interpretatie van het boek om te bepalen wat er buiten het boek om nog gaat gebeuren.
• Ik laat de moordenaar in de laatste regels ontsnappen. Mijn fans weten dat ik een serie schrijf. In het volgende boek gaan we verder en op alle details in.
• Nee, dit stel eindigt niet met elkaar, daarom laat ik ze als vrienden de handen schudden en voorgoed afscheid nemen.

Wat moet je geheimhouden of niet doen in dit verhaalelement?

Kijk uit voor clichéachtige one-liners, zoals: “Ik ook van jou.” “Hij was nog nooit zo gelukkig geweest.” “En daarmee keerden ze de middelbare school voorgoed de rug toe.”
Bedenk dat het einde dan misschien geen complete alinea’s mag bedragen, je hebt wel een handvol zinnen tot je beschikking. Gebruik die dan ook voor een show, don’t tell voor wat je met een one-liner wil bereiken. Dan leest je einde alsnog als een echt slot, maar komt het al heel wat minder geforceerd over.

Dit artikel verscheen eerder op Schrijven Online.

Foto door Markus Spiske op Unsplash

In de serie ‘Drie-aktenstructuur’ leer je ieder verhaalelement van het drieaktenstructuurschema beter te begrijpen. Waar in het schema staat een verhaalelement? Maar belangrijker nog: waarom is dit verhaalelement in het schema opgenomen en wat is de meerwaarde daarvan? Deze week de ´wrap-up´, waar je het echte slot in gaat zetten.

Waar staat dit verhaalelement?

Dit element staat vóór het einde. Zoals je volgende week zal lezen, is het einde letterlijk de laatste zinnen. De wrap-up vormen de pagina’s of alinea’s daarvoor. Met andere woorden: de wrap-up is de aanloop naar die allerlaatste laatste zin(nen) waar staat: en nu is het verhaal echt uit.

Wat weet de lezer al op dit punt in het verhaal?

Bij dit verhaalelement moet je bedenken wat de lezer niet weet. En dat is hoe het verhaal na de laatste bladzijde verdergaat. In zekere zin is een verhaal namelijk nooit echt afgelopen. Als een verhaal over de studieperiode op de universiteit eindigt, heeft je personage nog een heel leven voor zich. Als het geneest van een dodelijke ziekte, geldt dat nog sterker. En in dat leven gaat genoeg gebeuren.
Zelfs als je hoofdpersonage sterft, gaat het leven nog gewoon door. Als is het maar omdat je personage kinderen heeft, of andere medepersonages waarvan je je zou kunnen afvragen hoe het hen verder zal vergaan.  

Wat moet er in dit verhaalelement gebeuren of duidelijk worden?

Omdat je in theorie eindeloos over letterlijk alles en iedereen door kan blijven schrijven, moet je duidelijk hebben wat er interessant is en was voor je lezer om over te lezen en voor je personage om mee te maken. In de wrap-up geef je een kort en krachtige samenvatting hoe dat gevolg gaat of kan krijgen op het leven dat na het dichtslaan van het boek in die duizenden ‘onzichtbare bladzijden’ nog doorgaat. Kijk daarvoor nog eens goed naar je centraal conflict, clues en (overwonnen) obstakels. Hoe dragen deze elementen bij aan het nieuwe normaal wat buiten dit boek om zal gaan beginnen of doorgaan?

Wat moet je weten over je verhaal als je dit verhaalelement gaat schrijven?

‘Met welk gevoel moet je lezer het boek dichtslaan?’ Het antwoord op die vraag moet in de wrap-up worden uitgewerkt. Natuurlijk moet je gedurende het boek al meer momenten daarop inzetten om de wrap-up logisch te maken. Er kan geen ‘nog lang en gelukkig’ zijn als er überhaupt nooit een gelukkig moment in je verhaal voorkwam. Dit artikel helpt je verder op weg om de juiste afwegingen te maken. Onthoud: de wrap-up dient vooral als de laatste sfeermaker van je verhaal.

Wat moet je geheimhouden of niet doen in dit verhaalelement?

Ga in de wrap-up niet te lang of te letterlijk herhalen. Je lezer heeft net het hele boek gelezen en als die in de tussentijd nog niet is afgehaakt, betekent dat ook dat er leesplezier is geweest. En dus ook dat de belangrijkste dingen onthouden zijn. Je hoeft dat epische gevecht met de draak dus niet opnieuw uit de doeken te doen. Als je lezer het hele gevecht weer mee wil krijgen, bladert die wel eigenhandig terug naar hoofdstuk zeven. Beschrijf liever hoe er vrede in het land komt, nu het vrij is van het vuurspuwende gevaarte.

Dit artikel verscheen eerder op Schrijven Online.

n de serie ‘Drie-aktenstructuur’ leer je ieder verhaalelement van het drieaktenstructuurschema beter te begrijpen. Waar in het schema staat een verhaalelement? Maar belangrijker nog: waarom is dit verhaalelement in het schema opgenomen en wat is de meerwaarde daarvan? Deze week: het obstakel in de afnemende actie.

Afbeelding

Waar staat dit verhaalelement?

De climax van het verhaal is net geweest. Dat betekent dat het verhaal nu langzaam maar zeker wordt afgerond. Dat kan je ook zien in het schema: nu begint de ‘descending action’, de afnemende actie. Het vierde obstakel is daarvan de eerste stap.

Wat weet de lezer al op dit punt in het verhaal?

Nu de grote strijd van het verhaal in het vorige element is gestreden is, weet je lezer in zekere zin hoe het verhaal afloopt. De grote vraag op de achterflap (“Eindigen ze samen?” “Wordt de oorlog gewonnen?”) is beantwoord. In theorie kan je daarop met ja of nee antwoorden en daarmee je laatste woord schrijven. Maar dat voelt als een veel te plotseling einde, misschien zelfs als anticlimax. Dat komt omdat de lezer heeft geïnvesteerd in je personage. Stiekem maakt het die niet meer zoveel uit wat de uitkomst is van de ‘grote vraag’ van je boek. Wat je lezer wél uitmaakt, is hoe je personage zich daarbij voelt. Dat is nog onbekend zo vlak na de climax, dus dat moet je in dit verhaalelement gaan uitwerken.

Wat moet er in dit verhaalelement gebeuren of duidelijk worden?

Gebruik dit element om je personage op het verhaal terug te laten kijken.
Je personage heeft na de climax een strijd gestreden en daaruit komt een resultaat waardoor het leven nu nooit meer hetzelfde is, of waardoor je personage heel anders naar het leven kijkt. Door de climax, maar zeker ook door de obstakels die overwonnen zijn. Hier bedoel ik met obstakels zowel de eerdere verhaalelementen met die naam als het woord in de eigenlijke zin.
In dit verhaalelement kijkt je personage daar op terug. Hoewel dit verhaalelement obstakel heet, is het niet zozeer een echt obstakel als wel een moment waarop je personage op andere obstakels terugkijkt, nu alles achter de rug is.

Wat moet je weten over je verhaal als je dit verhaalelement gaat schrijven?

‘Waar ging het nou echt om?’ In het begin van het verhaal lijkt het duidelijk te zijn wat het doel is van je personage, maar vrijwel altijd is dat antwoord relatief oppervlakkig en is het werkelijke antwoord in wezen veel diepzinniger. Maar dat antwoord kom je pas te weten door de ervaring en kennis die zowel je personage als je lezer door het verhaal heen opdoen. In dit verhaalelement moet je weten waar het echt om ging in het verhaal. Dáár moet je je personage vervolgens op laten reflecteren. Enkele voorbeelden:

Afbeelding

Wat moet je geheimhouden of niet doen in dit verhaalelement?

Het is relatief makkelijk om je personage overdreven wijs of sentimenteel te laten terugblikken op het verhaal, of dat terugblikken te letterlijk te nemen. Laat je personage niet letterlijk zeggen “Ik zie nu hoe…” of laat het – als het eindelijk een kind heeft- niet tegen het kleintje zeggen: “Wat ben ik toch blij met jou.” Let hier goed op je gebruik van show, don’t tell en probeer een scène of een setting te schrijven waarop je personage kan terugblikken terwijl het leven op de nieuwe, normale manier  doorgaat.

Dit artikel verscheen eerder op Schrijven Online.

Foto door Michael Rosner-Hyman op Unsplash.

In de serie ‘Drie-aktenstructuur’ leer je ieder verhaalelement van het drie-aktenstructuurschema beter te begrijpen. Waar in het schema staat een verhaalelement? Maar belangrijker nog: waarom is dit verhaalelement in het schema opgenomen en wat is de meerwaarde daarvan? Deze week de derde clue.

Waar staat dit verhaalelement?

Dit verhaalelement komt na het moment dat je held in een crisis heeft gezeten. Nu moet er weer gewerkt worden. Zoals het een clue betaamt, wordt er weer een grote gebeurtenis in gang gezet. Deze keer leidt die naar de climax: het moment van de waarheid. Zorg er dus voor dat de gebeurtenis van de derde clue iets spannends is. Je held moet zich voorbereiden op het allerlaatste gevecht. Hoe kun je daarmee goed uitpakken?

Wat weet de lezer al op dit punt in het verhaal?

Je lezer weet dat je held er echt voor gaat. Als die na de crisis alsnog kan strijden, dan is je hoofdpersonage uit goed hout gesneden. Je hoeft nu niet meer te bewijzen dat je held heldhaftig is. Maar je mag de lezer zeker belonen voor het feit dat die de hoofdpersoon heeft leren kennen. Bedenk een gebeurtenis die het centraal conflict tot op dit punt samenvat.  
Begon je held als boerenzoon en is hij inmiddels uitgegroeid tot een groot krijger? Laat hem dan zijn medestrijders toespreken als ze een wapen in elkaar zetten, net voordat ze naar het slagveld vertrekken. Daarin zie je hoe je held is uitgegroeid tot de krijger die hij is. Daar plukt hij met zijn toespraak de vruchten van. En wordt de lezer eraan herinnerd wat aan de heldenreis vooraf is gegaan.

Wat moet er in dit verhaalelement gebeuren of duidelijk worden?

Je verhaal is inmiddels al een tijdje aan de gang. En nu de crisis is geweest, voelt de lezer ergens intuïtief aan dat het verhaal richting het einde gaat. Het is ook het begin van de laatste akte.
Maak dat ook duidelijk: het is het begin van het einde, de dood of de gladiolen komt er in de climax aan. Wat staat er op het spel als die climax straks start? Bedenk hierbij dat je held is gegroeid en dus waarschijnlijk net iets andere of verfijndere doelen heeft dan in het begin, of gewoon heel anders kijkt naar het proces. Vergelijk het met een zwangere vrouw. Als ze nog helemaal niet zwanger is geweest, kan ze zich van alles voorstellen bij het zwanger zijn, maar echte ervaring daarin heeft ze niet.
Na negen maanden zijn daar dan de weeën (lees: dat is een derde clue). De vrouw weet nog niet hoe het persen (climax) gaat zijn, maar ze heeft al wel een hele zwangerschap achter de rug. Ongetwijfeld denkt ze anders over de aanloop naar de bevalling dan in het begin. Al is het maar omdat ze naar een bevallingscursus heeft gedaan en naar zwangerschapsgym is geweest.

Wat moet je weten over je verhaal als je dit verhaalelement gaat schrijven?

Kijk nog eens goed naar je eerste en tweede clue. Door het groeiproces van de held is de derde clue wezenlijk anders dan de eerste twee. Wees er zeker van dat je de derde clue niet zomaar ‘kopieert en plakt’ van de eerste twee. Je held heeft ontwikkeling doorgemaakt en die moet je goed begrijpen om de derde clue tot zijn recht te laten komen.

Wat moet je geheimhouden of niet doen in dit verhaalelement?

Onthoud dat dit verhaalelement nog altijd een clue is. Alles gaat nu richting de climax en wordt daarop voorbereid. De lezer kan de climax bijna ruiken. Maar dit is niet de climax zelf. Ga hier niet al volop in de actie, die komt later. Je mag hier alleen de actie voorbereiden. Een clue is een verhaalelement waarbij duidelijk blijkt dat er een keerpunt is in het verhaal, weet je nog? Het is een keerpunt, geen actiepunt.

Dit artikel verscheen eerder op Schrijven Online.

Foto door Hanna Morris op Unsplash

In de serie ‘Drie-aktenstructuur’ leer je ieder verhaalelement van het drie-aktenstructuurschema beter te begrijpen. Waar in het schema staat een verhaalelement? Maar belangrijker nog: waarom is dit verhaalelement in het schema opgenomen en wat is de meerwaarde daarvan? Deze week de ramp.

Waar staat dit verhaalelement?

De ramp komt na het derde obstakel: het is het directe resultaat daarvan. Hierna komt de crisis, waar de held instort door de gevolgen van de ramp. De ramp neemt dus relatief weinig tijd/woorden in beslag. Denk aan een aardbeving. De ramp is dan de slechts luttele seconden waarin de aarde schudt. Het instorten van gebouwen gebeurt in de seconden of minuten daarna. Die minuten na de ramp vormen weer het volgende verhaalelement.

Wat weet de lezer al op dit punt in het verhaal?

De lezer weet waar de held voor gestreden heeft en ook waarom. Die wilde een bepaald doel bereiken en is om dat doel gaan geven. Tijdens de ramp blijft dat gewenste resultaat uit. Sterker nog, iets wat de held absoluut wilde voorkomen, gebeurt alsnog.

Wat moet er in dit verhaalelement gebeuren of duidelijk worden?

Het moet vooral duidelijk worden dat je held – hoe heldheftig en kundig die ook is – niet alles kan voorkomen. Zorg ervoor dat je held deze ramp overkomt; het is niet iets waarvoor de held direct verantwoordelijk is. Of liever gezegd: hieraan kan je held niet schuldig bevonden worden.

Je kan iemand moeilijk de schuld van iets geven wanneer diens acties grotere gevolgen hebben dan je kon voorzien of voorkomen. Ja, de held zette het gebeuren in gang. Maar om dan met een vermanende vinger te gaan wijzen… Dat zou je niet zo snel doen.
Als je personage een legergeneraal is die rekruten heeft getraind, zie je wel aankomen dat er een keer iemand gaat sneuvelen. De generaal heeft zijn rekruten klaargestoomd voor het slagveld, maar hij heeft zijn ondergeschikten niet vermoord. Dat heeft de vijand, een gemeen geplaatste mijn of een storm op zee nog altijd gedaan.

Wat moet je weten over je verhaal als je dit verhaalelement gaat schrijven?

Voor dit element moet je weten wat de spreekwoordelijke hand van God is in je verhaal. Iets wat je met de beste wil van de wereld en met de grootste superkrachten niet zou kunnen voorkomen. De generaal kan zijn rekruten nog zo goed trainen, hij kan niet voorkomen dat ze alle mijnen weten te liggen, er een bommenwerper recht over hun hoofden gaat scheren… Het is nog altijd (de hand van) God die bepaalt of er inderdaad een val met dodelijke afloop komt. Of dat die juist gespaard wordt.
Kijk goed of deze hand van God niet te veel in het voordeel of nadeel is van je personages. Daar kan je verhaal ongeloofwaardig van worden. Maar houd vooral in gedachten dat je moet weten waar de macht van je personage ophoudt.

Wat moet je geheimhouden of niet doen in dit verhaalelement?

Let op! Het moment dat de wereld onder de voeten van de held vandaan valt, hoort niet in dit verhaalelement thuis. Het besef van wat er gebeurd is, wat voor gevolgen het heeft, het schuldgevoel of de paniek die de held vervolgens krijgt… Allemaal zaken voor latere elementen. De ramp is alleen de gebeurtenis van de ramp zelf. Het is het enige verhaalelement waarbij het niet om je held draait of hoe die het verhaal beleeft. Het gaat om de eigenlijke gebeurtenis in het verhaal.
Pas in de crisis – het verhaalelement hierna – gaat de aandacht weer naar de held en krijgt de ramp daadwerkelijke gevolgen. Daarover volgende week meer.

Dit artikel verscheen eerder op Schrijven Online.

Foto door John Middelkoop op Unsplash.