Infodump: een stortvloed aan informatie

Een infodump is een stortvloed aan informatie. De lezer krijgt zoveel weetjes en details te verwerken dat die door de bomen het bos niet meer ziet. Na een infodump is onduidelijk wat belangrijk is, waar het verhaal eigenlijk naartoe gaat en erger nog: de lezer wil meestal niet meer verder lezen. Een infodump heeft veel weg van een date met een vreselijke spraakwaterval.

Infodump: de informatie blijft maar komen

Stel dat je op een eerste internetdate bent. Wat doe je als die als volgt begint te praten? “Hoi, ik ben Simon. Ik ben drieëntwintig jaar en ik heb bruin haar en groene ogen. Mijn profielfoto klopte dus hè? Hahaha. Ik ben de middelste in het gezin. Mijn zus Natalie is dertig en is romanuitgever en mijn twintigjarige broer Jasper studeert voor sportleraar. Ik zit in het afstudeerjaar van mijn studie economie. Ik tennis twee keer per week, hou van Jupiler en mijn favoriete reis was een drieweekse trip door Scandinavië. Nou, vertel jij eens wat over jezelf.”

Een infodump spijkert je verhaal dicht

Dit is natuurlijk een rampzalige date. Want waar moet je nog over praten? Je weet eigenlijk alles al van Simon wat je normaalgesproken bij een eerste kennismaking te weten komt. En dat binnen een minuut. Simon spijkert al zijn gespreksonderwerpen dicht, zodat er totaal geen ruimte meer is voor verdieping. Stel dat je wilde zeggen: “O, wat grappig, ik overweeg ook om economie te gaan studeren. Bevalt het jou?” Daar had je geen kans voor, want Simon was toen al ergens bij Jupiler.

Plaats van een infodump

Een infodump komt meestal in het begin van een boek. Je ziet het ook vaak op momenten waarop een nieuw personage wordt geïntroduceerd. De schrijver bombardeert de lezer dan met een hele dump aan informatie, zonder context, nuance of waarschuwing.

Kenmerken van een personage-infodump

Kenmerkend aan een infodump bij een personage-introductie is het opdreunen van (nutteloze) details. Denk aan:
* leeftijd;
* haarkleur;
* oogkleur;
* hobby’s;
* routines.

Het idee achter een infodump is dat je weet wat voor vlees je in de kuip hebt. Maar dat is ook het enige voordeel. Als je het al een voordeel kunt noemen. Er zijn meer redenen waarom een infodump geen goed idee is, naast het feit dat deze manier van ratelen irritant leest.

Een infodump geeft nutteloze details

Als je alle details meteen opsomt, krijg je een ellenlange tekst en haakt de lezer af. Het is waarschijnlijk helemaal niet belangrijk dat de lezer (meteen) weet dat Simon groene ogen heeft. Mocht een specifiek detail wel degelijk belangrijk zijn, dan zal dat detail worden ondergesneeuwd. Zo vergeet de lezer de belangrijke informatie of leest die eroverheen.

Een infodump zet het plot op slot

Een infodump zorgt er vaak voor dat het verhaal over is voor het goed en wel is begonnen.
Het kortste verhaal ooit? Jij bent een aankomend schrijver en je date met Simon. “Mag ik het e-mailadres van je zus?”, vraag je. Je mailt je manuscript naar Zus de Uitgever en een jaar later ligt je boek in de winkel. Dat verhaal is saai en veel te makkelijk. Alle informatie is al voor handen. Je weet alles al van Simon en het centrale conflict (je wil als schrijver een uitgever vinden) is al opgelost voordat het zich zelfs maar heeft aangediend.

Informatie gedoseerd aanbieden

Als Simon je meerdere dates geeft om alle informatie te verwerken, kan er een plot ontstaan. Uiteindelijk krijg je te horen dat Simon een zus heeft in de uitgeverswereld en heb jij al een voorzichtige relatie met Simon opgebouwd. Dat is een verhaal. Klein en pril als de relatie zelf, maar dat maakt niet uit. Er zit al meer diepgang in dan in die ene minuut van de infodump.

Infodump in Harry Pottercontext

Een makkelijk voorbeeld van de mogelijke schade van een infodump is om Sneep uit de Harry Potter serie er een te geven:
“Ik ben een dubbelspion. Ik hoorde de profetie en besefte dat Voldemort Lily en haar zoontje Harry wilde vermoorden. Lily was de enige liefde in mijn leven, dus ik wilde alles doen om haar en Harry te beschermen. Het maakte me niets uit dat Harry’s vader de grootste pestkop uit mijn jeugd was. Voldemort heeft mijn verzoek om Lily’s leven te sparen niet ingewilligd. Sindsdien sta ik aan de kant van Perkamentus, die samen met mij Lily en later Harry beschermde en Voldemort probeerde te doden.”

(Potterfans: “Always” verliest nu al zijn kracht!)

Ik schrijf in vijf regels waar J.K. Rowling duizenden pagina’s voor gebruikte. Dat is niet zonder reden. Personages hebben een biografie, een geschiedenis. Die komen niet tot hun recht als je die bovenop je lezer uitstort. Je moet (cruciale) informatie achterhouden en verspreiden over je verhaal. Voor een spetterende onthulling of plotwists en sowieso voor een vlot geschreven verhaal. Zelfs als je Harry Potter niet gelezen hebt, kun je wel bedenken wat er met een verhaal gebeurt als je meteen vertelt aan welke kant de dubbelspion staat.

Hoe voorkom je een infodump?

Deze vuistregels helpen je op weg om een infodump te voorkomen:

* Bedenk welke informatie over je personage meteen belangrijk is om te weten. Meestal zijn dat karaktereigenschappen, niet de uiterlijke kenmerken of leeftijd.
*Geef aanleidingen of hints voor aankomende actie of drama. In de eerste pagina’s moet je de lezer voor je winnen. Je kan ook meteen met drama of actie starten. In medias res kan een techniek daarvoor zijn.
* Als je toch details van het uiterlijk van een personage wilt geven, gebruik dan show don’t tell: “Ik ben klein,” wordt: “Mijn vriend kwam thuis van zijn werk en moest bukken om me een kus te kunnen geven.